Kącik rodzica

Kącik rodzica

Powrót do Kącik rodzica

Mamo, Tato posłuchaj mnie!

Mowa stanowi najbardziej efektywny sposób komunikowania się, wpływa na rozwój wszystkich procesów psychicznych i motorycznych dziecka. Dziecko poznaje świat dzięki rozumieniu mowy, a umiejętność mówienia powala mu wyrazić swoje myśli, uczucia, spostrzeżenia. Warto wiedzieć, jak rozwija się mowa dziecka, aby umiejętnie kierować jej rozwojem. Bez tej wiedzy można zaszkodzić dziecku, wymagając od niego tego, czemu sprostać jeszcze nie potrafi bądź lekceważąc czy też przeoczając niepokojące sygnały. Rozwój mowy dziecka jest najbardziej intensywny w wieku przedszkolnym i trwa do 6-7 roku życia. Skuteczny rozwój komunikacji ma ogromny wpływ na rozwój społeczny i psychiczny naszych Maluchów.[1]

Rozwój mowy zaczyna się już od urodzenia. Leon Kaczmarek[2] wyróżnił cztery okresy:

  1. Okres melodii (od urodzenia do 1 r.ż.)
  2. Okres wyrazu ( od 1-2 r.ż.)
  3. Okres zdania (od 2-3 r.ż.)
  4. Okres swoistej mowy dziecięcej (od 3-7 r.ż.).

Pierwszą formą porozumiewania się jest krzyk. Za jego pomocą dziecko komunikuje swoje podstawowe potrzeby. W drugim, trzecim miesiącu pojawia się głużenie (gruchanie), a około 6-7 miesiąca gaworzenie. Pod koniec pierwszego roku życia dziecko wiele rozumie, spełnia proste polecenia, wymawia pierwsze wyrazy, jak mama, tata, baba.

Gdy skończy rok rozumie dużo więcej słów, zdań, niż jest w stanie samo wypowiedzieć. W tym okresie używa już wszystkich samogłosek, oprócz nosowych (ą, ę), pojawiają się takie spółgłoski, jak: p, b, m, t, d, n, ś. Pozostałe spółgłoski zastępuje innymi-łatwiejszymi, upraszcza grupy spółgłoskowe. Występują także onomatopeje: mmuu, miał, hał-hał oraz pierwsze wyrazy. Początkowo maluch upraszcza budowę wyrazów, wymawiając pierwsza sylabę lub końcówkę wyrazu, np. daj-da, zobacz-ać. Między 14 a 15 miesiącem życia dziecka poszerza się zasób wymawianych wyrazów. Jest to spowodowane intensywnym rozwojem ruchowym i umysłowym dziecka. Te pierwsze wypowiedzi dzieci kumulują w sobie wartości rzeczownika i czasownika (tzw. „rzeczoczasowniki”), u niektórych występują również wykrzykniki. Znacznie później pojawiają się „przymiotnikoprzysłówki” – wyrazy nazywające cechy („be”, „cacy”), zaimki, przyimki i spójniki.

Między 2 a 3 rokiem życia dziecka następuje rozkwit mowy. Dziecko zaczyna budować zdania. Początkowo są to zdania proste, złożone z dwóch, trzech wyrazów, następnie zaczyna tworzyć dłuższe wypowiedzi (cztero-, pięciowyrazowe). Pierwsze zdania są wypowiadane w trybie rozkazującym, później pojawia się tryb oznajmujący i rozkazujący. Pojawiają się również formy końcówek fleksyjnych, rzeczowniki (przewaga) i czasowniki. Przypadki są często jeszcze używane niepoprawnie. Dziecko nie potrafi jeszcze wymawiać wszystkich głosek-głoski trudne są zastępowane przez łatwiejsze. W tym czasie, dziecko wypowiada już głoski: p, b, m, pi, bi, mi; w, f, wi, fi; ś, ź, ć, dź, ń, ki, gi; k, g; t, d, n; l, li. Pod koniec 3 roku życia mogą pojawić się głoski s, z, c, dz (wcześniej zastępowane przez ś, ź, ć, dź). Wymawiane głoski nie brzmią jeszcze w pełni poprawnie, zastępowane są łatwiejszymi. Spowodowane jest to małą sprawnością aparatu mowy. Dziecko wie, jak dana głoska powinna brzmieć, ale nie potrafi jej wypowiedzieć.[3]

Okres swoistej mowy dziecięcej to czas, kiedy rozpoczyna się wiek przedszkolny, a mowa doskonali się, wzbogaca się zasób słownictwa, rozwija się umiejętność budowania zdań złożonych. Dziecko trzyletnie potrafi porozumieć się z otoczeniem, jednak rozwój mowy trwa nadal i często pojawiają się błędy. Rozwój mowy postępuje równocześnie z rozwojem motoryki narządów artykulacyjnych, które są ćwiczone już od urodzenia poprzez odruch ssania, połykania, a potem żucia.[4] W tym wieku dziecko powinno już wymawiać wszystkie samogłoski ustne i nosowe (a, o, e, u, i, y, ą, ę), chociaż czasem mogą być jeszcze zamieniane, np. a=o, e=a, i=y, co jest spowodowane niewykształconą sprawnością narządów artykulacyjnych. Występują spółgłoski: p, b, m, f, w (i ich zmiękczenia), ś, ź, ć, dź, ń, k, g, h, t, d, n, l, li; półspółgłoski ł, j. Mogą pojawiać się głoski s, z, c, dz, sporadycznie sz, ż, cz, dż. Dziecko potrafi wymawiać większość głosek poprawnie w izolacji, zaś w mowie spontanicznej zastępuje je głoskami łatwiejszymi pod względem artykulacyjnym. Charakterystyczną cechą mowy trzylatków jest zmiękczanie głosek (s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż=ś, ź, ć, dź); głoska „r” jest zastępowana przez „j” lub „l”; głoski k,g mogą być jeszcze zastępowane przez t, d; głoska „ch” niekiedy substytuowana jest przez „f” i odwrotnie. Zdarzają się uproszczenia grup spółgłoskowych (np. włoski – wośki) oraz brak wyraźnych końcówek w wyrazach. Dziecko trzyletnie operuje 1000-1500 słów, tworzy zdania pojedyncze, a pod koniec tego wieku pojawiają się zdania złożone, w których dziecko chce przekazać wiele treści, nie zawsze łącząc je logicznie, np. Byłem kiedyś u babci, i mama też była, i tata, u babci jest pies Lola, i tata wymyślił zabawę, i pojechaliśmy pociągiem.

Dziecko czteroletnie zadaje mnóstwo pytań, potrafi już mówić o przeszłości i przyszłości. Wyrazy są jeszcze poskracane, głoski poprzestawiane, grupy spółgłoskowe- uproszczone. Kształtują się ruchy tylnej części języka i podniebienia miękkiego potrzebne do wymawiania głosek k,g,ch; głoski s, z, c, dz są twardo artykułowane, zaś głoski sz, ż, cz, dż są najczęściej zastępowane przez s, z, c, dz – są to substytuty rozwojowe, zdarza się także wymowa normatywna. Pod koniec 4 roku życia może pojawić się głoska „r”, ale jej brak nie powinien niepokoić. Zwykle w tym wieku nieustalona jest wymowa „r” (jest zastępowane przez l lub rl, lr).Mowa dziecka czteroletniego ma charakter sytuacyjny. Wyraża przeżycia związane z konkretną sytuacją i osobami w niej uczestniczącymi. W tym wieku zwiększa się skłonność do tworzenia neologizmów (własnych słów na określenie różnych rzeczy i zjawisk) wskutek niepełnego zrozumienia wypowiedzi dorosłych bądź nieznajomości wielu określeń potrzebnych dziecku do wyrażenia myśli. Wzrasta zasób słownika dziecka, a wraz z nim dziecko doskonali opanowanie struktury gramatycznej języka, przyswaja formy koniugacyjne i deklinacyjne. Jednak często jeszcze popełnia tu błędy, głównie przy nieregularnej odmianie rzeczowników, np. Dam bratowi, Przestraszyłam się dużego piesa oraz przy odmianie innych części mowy (te dwa myszy, krew leciał, jestem rozebierana). [5]

Dziecko pięcioletnie wypowiada się wieloma zdaniami, a jego mowa powinna być zrozumiała dla otoczenia. Wypowiedzi uwzględniają kolejność zdarzeń i zależności przyczynowo-skutkowe. Mowa ma charakter konkretno-wyobrażeniowy. Wybiega poza konkretną sytuację i działanie dziecka. Nadal trwa neologizowanie, gdyż pięciolatek posiada ogromną potrzebę nazywania wszystkiego, co widzi, czuje i czego doświadcza. Operuje coraz większą liczbą słów, tworzy zdania – przechodzi w swojej mowie do zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie. Głoski s, z, c, dz brzmią twardo, zaś sz, rz, cz, dż często wymawiane są prawidłowo lub utrzymują się jeszcze substytuty rozwojowe (s, z, c, dz). Głoska „r” może być jeszcze zastępowana przez „l” lub lr, ale często pojawia się w tym okresie. Zdarzają się tzw. hiperpoprawne realizacje, np. rustro, korale, rzeszyt, czoś, ponieważ dla dziecka opanowanie tych głosek jest wielkim sukcesem.

Dziecko sześcioletnie posługuje się swobodnie mową potoczną oraz prowadzi swobodne rozmowy z otoczeniem, buduje zdania z uwzględnieniem przypadków i czasów. Sześciolatek powinien poprawnie wymawiać głoski  sz, rz, cz, dż oraz r; umieć porównywać i klasyfikować przedmioty pod względem kształtu, koloru, wielkości, ciężaru; dokonywać analizy i syntezy słuchowej wyrazów; wyodrębniać głoski na początku, na końcu i w środku wyrazu; wyklaskiwać liczbę sylab w wyrazie; określać położenie przedmiotu względem otoczenia (na, pod, przed, za, obok, w, itd.).[6]

Mamo, Tato pamiętaj, że każde dziecko rozwija się we własnym, indywidualnym tempie i nieduże opóźnienia w rozwoju mowy nie powinny być powodem do niepokoju. Stopień rozwoju mowy zależy od wielu czynników, głównie od rozwoju psychomotorycznego dziecka oraz wpływu środowiska. Opóźnienia w pojawianiu się poszczególnych stadiów nie powinny przekraczać 6 miesięcy. Jeśli któryś z etapów opóźnia się skontaktuj się
z logopedą!

Małgorzata Jaszczuk

 

 

[1] T. Gałkowski, G. Jastrzębowska (red.), Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2003.

[2] D. Bouvet, Przyswajanie mowy przez dziecko, Audiofonologia T. VII, 1995.

[3] M. Ligęza, Podstawy rozwoju języka i mowy dzieci. W: Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2003.

[4] E. Słodowik-Rycaj, O mowie dziecka, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2003.

[5] E. M. Skorek, Z logopedią na ty, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2002.

[6] L. Clark, C. Ireland, Uczymy się mówić, mówimy by się uczyć, Poznań 1998.

Powrót do Kącik rodzica

„PRZEDSZKOLNE KĄCIKI PRZYRODY – INICJATYWY I DOBRE PRAKTYKI W POLSCE I NA ŚWIECIE”

Taki tytuł nosi artykuł naukowy autorstwa nauczyciela wychowania przedszkolnego Eweliny Kurowickiej opublikowany na łamach czasopisma naukowego „EDUKACJA BIOLOGICZNA I ŚRODOWISKOWA” nr 3/2015.

Artykuł prezentuje ciekawe inicjatywy podejmowane na rzecz istnienia kącików przyrodniczych, a także ukazuje dobre praktyki związane z ideą tworzenia kącików przyrodniczych.  

Zamieszczone w publikacji zdjęcia przedstawiają kąciki przyrodnicze prowadzone w naszym przedszkolu „Akademii Młodego Człowieka”.

W celu zapoznania się z niniejszym materiałem należy kliknąć w link:

http://drive.google.com/file/d/0B06bOm6f1vYdUVdfM2dtWUYzeUE/view

Powrót do Kącik rodzica

Zasady żywienia dzieci w wieku przedszkolnym

25 listopada 2014 r. w naszym przedszkolu odbyło się ogólne zebranie z rodzicami. W pierwszej jego części wystąpiła Pani Iwona Wojcieszuk – specjalista neurologopeda, która omówiła etapy rozwoju mowy dziecka oraz wskazała różnorodne czynniki wpływające na rozwój dziecka. Ponadto Pani Mirela Borzęcka – specjalista dietetyk, uświadomiła nas, na co należy zwracać uwagę wybierając produkty żywnościowe. Dokonała analizy składu podstawowych tj. chleba, masła, wędlin, soków i wielu innych. W związku z dużym zainteresowaniem problematyką zachęcamy do przeczytania artykułów Pani Mireli Borzęckiej.

Podstawowe zasady żywienia dzieci w wieku przedszkolnym

Jak radzić sobie z niejadkiem

Skrót prezentacji

METODA PROJEKTÓW JAKO ODPOWIEDŹ NA DZIECIĘCĄ POTRZEBĘ ODKRYWANIA ŚWIATA

Pobudzanie ciekowości poznawczej polega na zachęcaniu dzieci do stawiania pytań i pomaganiu im w kształtowaniu umiejętności realizowania ich własnych pomysłów. Wszystko to służy pobudzaniu dzieci do myślenia. John Dewey napisał: "Niejedno już dziecko próbowało ze wszystkich sił `przestać myśleć`"[1]. Dlatego też należy pamiętać o tym, jak ważne jest pobudzanie i ukierunkowanie ciekawości dzieci. Sama obecność dorosłego nie wystarczy, chodzi również o to, aby będąc przy dziecku udostępnić mu pomoce, uporządkować jego działania i pomóc w wyciągnięciu wniosków. Do uzyskania efektu takich działań służy właśnie metoda projektu badawczego.

Powrót do Kącik rodzica

Dobre rady dla Rodziców

  1. Ciesz się razem z dzieckiem, że idzie do przedszkola.
  2. Nie przeciągaj pożegnania w szatni, pomóż dziecku rozebrać się, pocałuj je i wyjdź. Krótkie rozstania ułatwiają dzieciom start w przedszkolu, ponieważ wtedy dzieci łatwiej kierują swoją uwagę na nauczycielkę, albo na inne dziecko.
  3. Nie zabieraj dziecka do domu, kiedy płacze przy rozstaniu. Jeśli zrobisz to chociaż raz, będzie wiedziało, że łzami można wszystko wymusić.
  4. Nie obiecuj dziecku nagrody za to, że pójdzie do przedszkola. Kiedy będziesz odbierać dziecko, możesz dać mu maleńki prezencik, ale nie może to być forma przekupywania.
  5. Pozwól zabrać dziecku z domu jego ulubioną zabawkę.
  6. Jeżeli rozstanie z mamą jest bardzo bolesne, postaraj się, żeby przez kilka dni odprowadzał dziecko do przedszkola tato. Rozstania z tatą są mniej bolesne.
  7. Nie wymuszaj na dziecku, żeby zaraz po przyjściu do domu opowiedziało, co wydarzyło się w przedszkolu. To powoduje niepotrzebny stres. Samo zacznie opowiadać w odpowiednim dla siebie momencie.
  8. Pamiętaj: żegnaj i witaj swoje dziecko z uśmiechem!

Przedszkole niepubliczne

Akademia Młodego Człowieka

Przedszkole Niepubliczne
ul. Starowiejska 303, 08-110 Siedlce
tel.: 517 866 010
tel.: 506 410 815
e-mail: przedszkole@akademiamc.pl

Dojazd do przedszkola w Siedlcach
Copyright © 2024 Akademia Młodego Człowieka Wszelkie prawa zastrzeżone. Projekt: TOJA.org | Budowa strony: L77.pl