Kącik rodzica

Pani Dajana jest nauczycielem z 5-letnim stażem starającym się przenieść elementy szwedzkiej edukacji na grunt polski. Ponadto jest pasjonatką żeglarstwa, hitchhikingu, wspinaczek górskich, raftingu, historii okresu I i II wojny światowej. Posiada wiele innych zainteresowań, a szczególnie uwielbia podróże auto - stopem dzięki, którym zwiedziła wiele  ciekawych miejsc w Europie i nie tylko. Była miedzy innymi w krajach bałkańskich, Gruzji i Rosji, z którymi to regionami związana jest emocjonalnie i chętnie do nich wraca. Zawędrowała też do Maroka, Libanu i Meksyku. Czytanie, kontakty z ludźmi oraz podróże sprzyjają zdobywaniu doświadczeń i wiedzy, którą wykorzystuje na gruncie zawodowym. Wybrała pracę wprzedszkolu bo daje jej możliwość bycia kreatywną, wyjścia poza ramy. Każdy bowiem dzień w przedszkolu jest inny, przynosi coś nowego, uczy pokory i szacunku do drugiego człowieka,  uczy optymizmu, zmusza do bycia energicznym i otwartym.

Zespół nauczycieli Akademii Młodego Człowieka, to młoda kadra wciąż poszukująca, która systematycznie doskonali swoje umiejętności. Metody pracy z dziećmi, jakie zostały wdrożone w Akademii, są w pewnej części podobne do proponowanych w edukacji przedszkolnej w Szwecji. Dlatego z wielkim zainteresowaniem słuchałyśmy i uczestniczyłyśmy w warsztatach prowadzonych przez Dajanę Catherinę Modzelewską, która zaprezentowała swoje doświadczenia szwedzkie oraz te, które wdraża w tej chwili w Polsce.

W pierwszej części nasz gość przybliżył panoramę szwedzkiej edukacji przedszkolnej w teorii i już na pierwszy rzut oka można było wywnioskować, że znacznie różni się od polskiej.

W Polsce dzieci objęte wychowaniem przedszkolnym w wieku od 3 do 6 roku życia, a w Szwecji od 1 do 5 roku. Przedszkola szwedzkie są zatem swego rodzaju połączeniem naszego żłobka i przedszkola. Dzieci sześcioletnie uczęszczają do klasy zerowej w szkole, a nauka w klasie pierwszej rozpoczyna się od 7 roku życia. Kształcenie w przedszkolu nie jest obowiązkowe, lecz zalecane i dla każdego chętnego dziecka gmina musi zapewnić miejsce w przedszkolu lub oddziale zerowym. W przedszkolach szwedzkich nie ma kolorowych, pluszowych i plastikowych zabawek a sale nie są przyporządkowane grupie, tylko stanowią przejściowe pracownie, z których korzystają wszystkie dzieci. Programy nauczania i plany działania są wybierane przez państwo, organ prowadzący, czyli gminę i na bieżąco kontrolowane. Jedynie plan pracy tworzą nauczyciele.

Istotny wpływ na wychowanie przedszkolne w Szwecji miał włoski nurt pedagogiki Reggio Emilia. Punktem wyjścia dla tej pedagogiki jest klasyczny obraz człowieka. Oznacza to, że dziecko samo zatroszczy się o swój rozwój osobisty, jeśli pozostawi mu się wolne przestrzenie, wówczas kreatywność dziecka będzie mogła się rozwinąć. W okresie wczesnego rozwoju dziecka kształtuje się jego indywidualność oraz podwaliny tego, kim będzie w przyszłości. Ta myśl zapoczątkowała powstanie programu edukacyjnego opartego na zasadach szacunku, odpowiedzialności, uczestnictwa w życiu społecznym oraz poznawania i odkrywania świata w środowisku przyjaznym i wspierającym dziecko.  Inspirację czerpano z teorii M. Montessori, J. Piageta i L. Wygotskiego, a w ostatnich latach również z dzieł takich uczonych jak J. Brunner czy H. Gardner, który jest autorem teorii wielorakiej inteligencji, wprowadzanej również w niektórych polskich szkołach.

Najważniejsza zasada filozofii wychowania, o której mowa, to postrzeganie dziecka jako głównego „aktora” w teatrze, który prowadzi dialog z innymi występującymi. Jednym słowem chodzi o promowanie kompetentnego przedszkolaka, ciekawego świata, gotowego do porządkowania wiedzy. W myśl tego założenia dzieci powinny brać czynny udział w procesie uczenia przez doświadczanie z wykorzystaniem wszystkich zmysłów.

Ważną rolę pełni nauczyciel. Jego zadaniem jest bycie obserwatorem i słuchaczem, który towarzyszy dziecku i pomaga. Istotnym elementem jest dokumentowanie przebiegu nauki dziecka, poprzez notatki, spisane obserwacje, fotografie. Stanowi to punkt wyjścia do dyskusji i tworzenia planów, opartych przede  wszystkim na możliwościach rozwojowych dziecka.

Dziecko w przedszkolu szwedzkim jest najważniejsze, ma stworzone warunki do doświadczania, uczenia się przez działanie a także ma możliwość rozwijania swoich zainteresowań przy stałym, czynnym wsparciu nauczycieli. Wszystko w przedszkolu dzieje się zgodnie z opracowanym przez nich „Planem pracy”.

Tworzona dokumentacja pedagogiczna, czyli plan rozwoju i informacje o realizacji oraz osiągniętych efektach, dotyczy każdego dziecka, jest ściśle określona i ma służyć jego rozwojowi oraz gwarantować, że w przedszkolu realizowane są zaplanowane zadania. Aby móc zrealizować taką koncepcję pracy należy organizować w odpowiedni sposób przestrzeń, którą zaprezentowała nam prowadząca warsztaty Dajana Catherina Modzelewska. Organizacja pracy w przedszkolach, o której była mowa na spotkaniu sprzyja realizacji projektów, które my również realizujemy w naszym przedszkolu.

Podane przykłady to jedynie fragment wiedzy na temat organizacji edukacji w Szwecji. Jedno jest pewne, zainspirowało to nas, do rozbudzania w sobie postawy człowieka poszukującego i twórczego. Taka postawa nauczyciela jest niezbędna w rozwijaniu kreatywności samego dziecka. Mimo kilkugodzinnego spotkania bawiliśmy się doskonale. Uczestniczyliśmy w zabawach proponowanych przez prowadzącą, „przeniesionych” prosto ze szwedzkiego przedszkola. Emocje, jakie temu towarzyszyły utwierdziły nas, że warto poszukiwać i doskonalić się tak jak robią to nauczyciele w Szwecji, którzy legitymują się ogromną wiedzą pedagogiczną i psychologiczną.  Namiastkę tego o czym była mowa znajdujecie Państwo na naszej stronie na której prezentujemy własne doświadczenia.

 

Katarzyna Żelichowska

1. Ciesz się razem z dzieckiem, że idzie do przedszkola.
2. Nie przeciągaj pożegnania w szatni, pomóż dziecku rozebrać się, pocałuj je i wyjdź. Krótkie rozstania ułatwiają dzieciom start w przedszkolu, ponieważ wtedy dzieci łatwiej kierują swoją uwagę na nauczycielkę, albo na inne dziecko.
3. Nie zabieraj dziecka do domu, kiedy płacze przy rozstaniu. Jeśli zrobisz to chociaż raz, będzie wiedziało, że łzami można wszystko wymusić.
4. Nie obiecuj dziecku nagrody za to, że pójdzie do przedszkola. Kiedy będziesz odbierać dziecko, możesz dać mu maleńki prezencik, ale nie może to być forma przekupywania.
5. Pozwól zabrać dziecku z domu jego ulubioną zabawkę.
6. Jeżeli rozstanie z mamą jest bardzo bolesne, postaraj się, żeby przez kilka dni odprowadzał dziecko do przedszkola tato. Rozstania z tatą są mniej bolesne.
7. Nie wymuszaj na dziecku, żeby zaraz po przyjściu do domu opowiedziało, co wydarzyło się w przedszkolu. To powoduje niepotrzebny stres. Samo zacznie opowiadać w odpowiednim dla siebie momencie.
8. Pamiętaj: żegnaj i witaj swoje dziecko z uśmiechem!